De stappen

Stap 1 – Gedrag en gewenste uitkomsten in kaart

Een MST-behandeling start met het zorgvuldig in kaart brengen van het gedrag van de jongere en de gewenste uitkomsten. Dit wordt gedaan samen met alle betrokkenen, zoals de jongere, de opvoeders, andere gezins- en familieleden, de verwijzer en de school.

Stap 2 – Overkoepelende doelen

De therapeut formuleert samen met de sleutelfiguren de overkoepelende doelen. Deze doelen hebben altijd betrekking op het gedrag van de jongere. Bijvoorbeeld: het verbeteren van schoolgang, voorkomen van veelvuldige verbale en fysieke agressie in alle leefomgevingen, het houden aan regels thuis, omgang met pro-sociale vrienden, het voorkomen van crimineel gedrag en/of het verminderen van middelenmisbruik.
Er wordt concreet beschreven wat het specifieke gewenste gedrag is en hoe dit gemeten wordt. Tijdens de behandeling wordt wekelijks bijgehouden door de therapeut of en in welke mate de behandeldoelen behaald zijn.

Stap 3 – Fitcirkels (probleemanalyses)

De therapeut onderzoekt met behulp van ‘fitcirkels’ samen met de sleutelfiguren welke factoren uit de verschillende systemen bijdragen aan het probleemgedrag. Fitcirkels zijn een centraal onderdeel van de MST-behandeling. Voor iedere vorm van probleemgedrag wordt een aparte fit gemaakt. We beginnen met de fitcirkel over het probleemgedrag dat het meest acuut of urgent is. In een cirkel wordt het specifieke probleemgedrag van de jongere genoteerd. Met daaromheen de factoren die bijdragen aan het probleemgedrag.

Stap 4 – Hypotheses en tussendoelen

Samen met het gezin prioriteert de therapeut welke factoren de problemen in stand houden. Op basis van deze probleemanalyse worden toetsbare hypotheses en tussendoelen geformuleerd, met strategieën om de betreffende factoren aan te pakken. De tussendoelen moeten binnen dagen of weken behaald zijn.

Stap 5 – Behandeltechnieken

De MST-therapeut maakt gebruik van behandeltechnieken en -strategieën (interventies) die gebaseerd zijn op onderzoek en bewezen effectief zijn. Waaronder:

  • (Cognitieve) gedragstherapie
  • Ouder-kind interventies
  • Pragmatische systeemtherapie
  • Parent management-training
  • Contingency management

Naar aanleiding van de gekozen tussendoelen worden behandeltechnieken en interventies gekozen en toegepast. Er wordt gekeken welke barrières goede resultaten in de weg staan. Alle sleutelfiguren uit de sociale omgeving van de jongere worden betrokken in de behandeling. Daardoor kunnen in korte tijd de meest beïnvloedende factoren sterk veranderen, waardoor gewenst gedrag bij de jongere plaatsvindt.

Stap 6 – Evaluatie en bijsturen

De therapeut evalueert in de wekelijkse MST-supervisie de resultaten vanuit meerdere invalshoeken. Dit om te bepalen of de gewenste effecten (duurzaam) zijn behaald. Wanneer vanuit de evaluatie van de tussendoelen naar voren komt dat een bepaalde aanpak niet werkt, wordt hiervan een nieuwe fitcirkel gemaakt. Vervolgens worden met de betrokkenen nieuwe hypotheses en tussendoelen geformuleerd. Daarop worden de ingezette behandeltechnieken en interventies aangepast. Hierdoor vindt voortdurend procesdiagnostiek plaats.

Stap 7 – Succes behalen

In de laatste fase van de behandeling wordt er gewerkt aan een terugvalpreventieplan. Belangrijke steunfiguren van het gezin, en ook de verwijzer, worden hierbij betrokken. Dit geeft het gezin extra hulpmiddelen om toekomstige problemen zelf op te lossen.  Zodra volgens de therapeut en het gezin de overkoepelende doelen aantoonbaar en duurzaam zijn behaald, kan de behandeling worden beëindigd.